وقتی صحبت از انتخاب یک توزیع لینوکس برای سرور یا حتی استفاده روزمره به میان میآید، نامهای CentOS و Ubuntu همیشه در صدر فهرست قرار دارند. این دو توزیع محبوب به دلیل پایداری، امنیت و قابلیتهای گسترده، به گزینههایی قابل اعتماد برای مدیران سیستم، توسعهدهندگان و کاربران حرفهای تبدیل شدهاند. اما سوال اصلی اینجاست: تفاوت CentOS و Ubuntu در چیست و کدامیک برای نیازهای خاص شما مناسبتر است؟
در این مقاله با مقایسه CentOS و Ubuntu بهصورت جامع همراه شما خواهیم بود. هدف ما این است که با بررسی دقیق ویژگیها، مزایا و معایب هر دو توزیع، شما را در مسیر انتخاب توزیعی مناسب برای سرورهای سازمانی یا پروژههای توسعه نرمافزار یاری کنیم. آیا پایداری CentOS و پشتیبانی آن از سوی شرکتهای بزرگ، انتخاب بهتری است؟ یا انعطافپذیری، سهولت استفاده و پشتیبانی گسترده Ubuntu شما را بیشتر جذب میکند؟
با ما همراه باشید تا در ادامه، به تمام جنبههای فنی و کاربردی این دو توزیع نگاهی بیندازیم و تفاوتهای کلیدی CentOS و Ubuntu را از زاویهای تازه بررسی کنیم.
CentOS چیست؟
سنتاواس (CentOS) یکی از توزیعهای لینوکس است که در ابتدا به عنوان پروژهای مستقل، بر پایهی Red Hat Enterprise Linux توسعه یافت. این توزیع که نخستین بار در سال 2004 عرضه شد، یک پروژه متنباز محسوب میشد که بستر محاسباتی قدرتمند و پایداری را با منابع بالادستی خود فراهم میکرد. در سال 2010، CentOS به محبوبترین توزیع لینوکس برای سرورهای وب تبدیل شد؛ اما این جایگاه را در سال 2012 به Debian واگذار کرد که با ارائه ویژگیهای جدید توانسته بود بازار را به سمت خود جلب کند.
CentOS با تکیه بر پشتیبانی رسمی شرکت Red Hat، امنیت، پایداری و مدیریت آسان را در اختیار کاربران حرفهای قرار میدهد. این توزیع از طریق ابزار Yum بهروزرسانی میشود و با وجود اینکه بهروزرسانیهای کمتری دریافت میکند، یکی از مطمئنترین گزینهها برای سرورهای حساس به شمار میرود.
از آنجایی که این توزیع کاملاً قابل تنظیم است، کاربران میتوانند آن را متناسب با نیازهای خود شخصیسازی کنند. CentOS بهویژه برای کسانی که به دنبال پلتفرمی برای اجرای برنامههای منبع باز هستند، یک انتخاب ایدهآل است.
در مقایسه CentOS و Ubuntu، نکتهای که باید در نظر گرفت این است که CentOS بیشتر مناسب کاربران حرفهای، محیطهای سازمانی و پروژههایی است که به پایداری بلندمدت نیاز دارند. اگر به دنبال تفاوت CentOS و Ubuntu هستید، بدانید که CentOS رویکردی محافظهکارانهتر و پایدارتر دارد، در حالی که Ubuntu تمرکز بیشتری بر سهولت استفاده و بروزرسانیهای مداوم دارد.
ویژگیهای توزیع CentOS
همانند اوبورنتو، این توزیع نیز دارای ویژگیهایی است که استفاده از آن را خاص کرده و طرفداران مخصوص به خود را دارد. در ادامه به بررسی این موارد میپردازیم.
- این توزیع بر مبنای RHEL آماده شده است.
- سرور این توزیع دارای وب و پایگاه داده است.
- سرعت بالایی برای اجرای ابتداییترین و پایدارترین نسخههای نرم افزار اختصاص داده شده است.
- به روز رسانیهای نادری برای آن پیش بینی شده است.
- از cPanel/WHM پشتیبانی میکند.
- تصویر پایهای برای ماشینهای مجازی دارد.
- سیستم عامل بسیار خوبی برای اجرای Docker دارد.
- برای دانلود پکیجهای مختلف و نصب آنها که مربوط به RPM بوده و در مخازن مرکزی قرار دارند، باید از دستور yum استفاده کرد.
- استفاده از آن برای کاربران جدید تا جای ممکن ساده شده است.
- دارای قابلیت مدیریت میزبانی وب است.
مزایاو معایب CentOS
نکات مثبت و منفی CentOS براساس کاربرد و عملکرد شامل موارد زیر میشوند.
نکات مثبت:
- یک نسخه رایگان و منبع باز از RHEL است.
- هر یک از نسخههای آن تا 10 سال عمر دارند و به روزرسانی آن هم برای یک بازه 7 تا 10 ساله ارائه میشوند.
- در برابر تهدیدهای سایبری، امن و مطمئن است.
- برای کارهای اداری و سازمانی مناسب و قابل اعتماد است.
- پشتیبانی مدیریت سیستم را فراهم میکند.
نکات منفی:
- یادگیری کار با آن برای افراد مبتدی دشوار است زیرا Red Hat توزیع دسکتاپهای زیادی را منتشر نمیکند.
- در مقایسه با دیگر توزیعهای لینوکس کاربر پسند نیست.
- در مقایسه با اوبونتو پشتیبانی فنی کمتری ارائه میدهد.
- CentOS گزینه مناسبی برای دسکتاپ نیست.
- به اندازه سایر توزیعها فاقد پشتیبانی قوی درایور است.
- وقتی صحبت از ایجاد درایورها و مدیریت ذخیره سازی میشود، کمک زیادی نمیکند.
- از منظر پشتیبانی از بازی و سرگرمی، سازگاری کمتری دارد.
Ubuntu چیست؟
در اوایل دهه ۲۰۰۰، Mark Shuttleworth با جمعآوری گروهی از توسعهدهندگان Debian، شرکت Canonical را تأسیس کرد. هدف آنها توسعه نسخهای از لینوکس با کاربری آسان برای دسکتاپ بود. با عرضه اولین نسخه Ubuntu در سال ۲۰۰۴، این توزیع بهسرعت توجه جهانیان را به خود جلب کرد و هزاران متخصص نرمافزار به آن جذب شدند.
اوبونتو (Ubuntu) که توسط شرکت Canonical Ltd توسعه داده میشود، کاملاً رایگان و به بیش از ۵۵ زبان دنیا در دسترس است. این توزیع لینوکس مجموعهای گسترده از ابزارها و امکانات را در اختیار کاربران قرار میدهد و توانسته است در انواع پروژهها، از سرورهای وب گرفته تا فضای ابری، جایگاه محکمی بهدست آورد.
Ubuntu به دلیل بهروزرسانیهای منظم، پشتیبانی از رمزگذاری فول دیسک، امنیت بالا، و تنوع نسخهها (برای دسکتاپ، سرور، و کلود) یکی از پرکاربردترین توزیعهای لینوکس در سطح جهان محسوب میشود. استفاده آسان و رابط کاربری دوستانه آن باعث شده که هم توسعهدهندگان تازهکار و هم حرفهایها آن را انتخاب کنند.
در مقایسه CentOS و Ubuntu باید گفت که Ubuntu تمرکز بیشتری بر تجربه کاربری، پشتیبانی گستردهتر، و بروزرسانیهای پیوسته دارد. از سوی دیگر، CentOS با پایداری بالا و رویکرد محافظهکارانهتر، بیشتر برای سرورهای سازمانی مناسب است. این تفاوتها، بخشی از تفاوت CentOS و Ubuntu هستند که در انتخاب توزیع مناسب نقش مهمی ایفا میکنند.
ویژگیهای توزیع Ubuntu
در جایی که صحبت از اوبونتو است، صحبت از ویژگیهای آن خالی از لطف نیست. این توزیع لینوکس نیز همانند هر یک از دیگر موارد مشابه خود، دارای خصوصیات منحصر به فردی که در ادامه به آنها اشاره کردهایم:
- Ubuntu بر مبنای دبیان ساخته شده است.
- آپدیتهای این توزیع معمولا به سرعت منتشر شده و باعث میشود سیستم شما همیشه به روز باشد.
- کانتینرها و کلودهای آن به خوبی توسط سرور اوبونتو پشتیبانی میشود.
- جامعه کاربران بسیار گستردهای دارد.
- برای افراد مبتدی مناسب است.
- میتوانید پکیجهایی با پسوند .deb را با استفاده از نرم افزار apt نصب کنید.
- توانایی مجازی سازی دارد.
- این توزیع به طور مداوم تحت نظارت و آزمایش قرار دارد.
- این توزیع برای کسانی که با RHEL آشنا نیستند، آموزشهای مخصوصی دارد.
مزایا و معایب Ubuntu
اوبونتو هم مانند CentOS نکات مثبت و منفی خود را دارد.
نکات مثبت:
- Ubuntu منبع باز بوده و یکی از توزیعهای رایگان لینوکس است.
- از طرف اجتماع طرفداران لینوکس، پشتیبانی قوی را دریافت میکند.
- کمکهای آنلاین زیادی در قالب راهنما و آموزشهای رایگان زیادی از آن در دسترس است.
- طیف گستردهای از ویژگیهای خاص کاربر مانند تخصیص درایور و مدیریت ذخیره سازی را به کاربران نهایی ارائه میدهد.
- با پورتهای USB، درایورهای خارجی و حافظه خارجی سازگار است.
- طیف گستردهای از نرم افزارهای از پیش نصب شده را برای تجربه کاربری بهتر ارائه میدهد.
نکات منفی:
- از آن جایی که Ubuntu روی کامپیوترهای شخصی جدیدتر نصب نشده، باید آن را به صورت جداگانه نصب کنید.
- سیستم اوبونتو به دلیل به روز رسانیهای مکرر، در برابر تهدیدهای وب آسیب پذیر است.
- پشتیبانی سخت افزاری محدودی دارد که کاربران نهایی را با سوالات زیادی مواجه میکند.
- گاهی اوقات به دلیل نقص سخت افزاری ناپایدار است.
- فرمت MP3 آن محدود است.
- به نظر میرسد که بیش از حد تجاری شده است.
- با Open VPN مشکل دارد.
CentOS و Ubuntu چه شباهتهایی دارند؟
امروزه توزیعهای مختلفی از لینوکس در دسترس عموم قرار دارد و همین تنوع باعث افزایش محبوبیت سیستم عامل لینوکس شده است. با توجه به اینکه انسان همیشه به دنبال پیدا کردن بهترینها در هر چیزی است، انتخاب یک توزیع لینوکس که برای شما مناسبتر باشد نیز یکی از اهداف مرسوم مردم است. برای پیدا کردن گزینه مورد نظر باید به تفاوتهای بنیادی هر توزیع دقت کرد، اما گاهی نگاه کردن به شباهتها، میتواند حساسیت در انتخاب را کمتر کرده و کمک میکند تا بتوان به گزینهای اکتفا کنیم که زحمت کمتری برای استفاده داشته باشد.
از جمله ویژگیهای مهمی که باعث شده CentOS و Ubuntu شباهت زیادی به یکدیگر داشته باشند، میتوان به این مورد اشاره کرد که هر دو رایگان بوده و همه افراد دنیا میتوانند از هر کدام که بخواهند استفاده کنند. به دلیل وجود همین ویژگی مشترک، میتوانید نسخه مورد نظر را بدون پرداخت هیچگونه هزینهای دانلود کرده و آن را روی سیستم خود به سادگی نصب کنید. از طرف دیگر هر دو توزیع به صورت منبع باز در دسترس هستند و میتوانید تغییرات دلخواه را روی ان انجام داده و یا اینکه اصالت آن را چک کنید.
از دیگر موارد مشابه میتوان به قابلیت بوت شوندگی آنها اشاره کرد. در همچین حالتی میتوانید به کمک یک حافظه جانبی و بدون اینکه لازم باشد سیستم اصلی خود را تغییر دهید، روی این توزیع بوت شوید. هر دو توزیع CentOS و Ubuntu برای استفاد کاربران تا حد ممکن ساده شده و هر فردی که تا حدودی با این فضا آشنا باشد، میتواند کار خود را با آن آغاز کند.
CentOS و Ubuntu چه تفاوتهایی دارند؟
این دو توزیع لینوکس دارای تفاوتهای مهمی هستند که موجب شده کاربران حرفهای و توسعهدهندگان، بسته به نیاز خود، یکی را به دیگری ترجیح دهند. برخی CentOS را به دلیل پایداری بالا انتخاب میکنند، در حالیکه برخی دیگر Ubuntu را بهدلیل بهروزرسانیهای منظم و پشتیبانی گسترده ترجیح میدهند.
برای آنکه بتوان بهطور دقیقتری تشخیص داد کدام گزینه برای شما مناسبتر است، باید تفاوت CentOS و Ubuntu را در جنبههای مختلف بررسی کرد. از نحوه نصب و کاربری گرفته تا مدیریت بستهها، بهروزرسانیها، امنیت، پشتیبانی و سازگاری با ابزارهای مختلف. در ادامه، بهصورت جزئی و دستهبندیشده به مقایسه CentOS و Ubuntu خواهیم پرداخت تا بتوانید با آگاهی کامل، توزیع مناسب پروژه یا محیط کاری خود را انتخاب کنید.
تفاوت سیستمی
توزیع اوبونتو و سنت او اس هر دو مبتنی بر لیکونس هستند، بنابراین تفاوت عمده آنها باید در هسته سیستم اصلی باشد. اوبونتو مبتنی بر دبیان بوده و توسط Canonical توسعه یافته و همچنان پشتیبانی میشود. در عوض سنت او اس بر اساس کد منبع Red Hat نوشته شده است. CentOS به دلیل به روز رسانیهای کمتر، از اوبونتو باثباتتر است.
تفاوت در منابع
Ubuntu یک منبع و بانک نرم افزاری بزرگ دارد. این توزیع به طیف گستردهای از کاربران و مخاطبین خود خدمات داده و مشکلات آنها را برطرف میکند و به دلیل داشتن همین تعامل، محبوبیت آن روزانه در حال افزایش است. این مجموعه از third party به خوبی پشتیبانی کرده و جامعه کاربران خود را فعال نگه داشته است.
در کنار تمام این ویژگیها، اوبونتو دارای منابع اضافی بیشتر و متفرقهای است که در مواقع مورد نیاز به کمک کاربران میآید. در مقابل تعداد منابع CentOS بسیار کمتر بود و هنگام راه اندازی این توزیع روی سیستم خود با مشکل بیشتری روبرو خواهید شد، اما اگر قصد استفاده از آن را روی یک سرور دارید، CentOS یک گزینه راحت برای راه اندازی خواهد بود.
تفاوت در پکیجهای CentOS و Ubuntu
با توجه به این نکته که Ubuntu مبتنی بر دبیان است، در خصوص مدیریت پکیجها نیز بر همین اساس عمل کرده و برای بستههای DEB خود از ابزار مدیریت نرم افزار مخصوص خود به نام APT استفاده میکند. برای نصب و دانلود برنامهها از منبع آنلاین این توزیع، ابزار APT بسیار کاربردی است. در مقابل سیستم CentOS برای کار با پکیجهای خود از YUM بهره میبرد که مخفف Yellowdog Update Manager است. از این برنامه برای مدیریت منابع شبکه، نظارت روی به روز رسانیها، اجرای نصب برنامهها، آدرس دهیها و سایر عملیاتها استفاده میشود. YUM میتواند به صورت خودکار آپدیتها را مدیریت کرده و به همین دلیل سادهترین سیستم نصب نرم افزار را دارد.
تفاوت در جامعه کاربری CentOS و Ubuntu
اوبونتو دارای یک جامعه کاربری فعال بوده که در آن انواع بحثها انجام میگیرد و انجمنهای بخصوصی برای هر موضوع وجود دارد. همچنین انواع کمکها و پشتیبانیها در این جامعه کاربری ارائه میشود. برای افراد تازه وارد به جامعه Ubuntu، وجود همچین جامعههایی کمک بزرگی است و باعث میشود افراد زودتر در این حوزه فعال شوند.
در عوض برای CentOS جامعه کاربران توسعه یافتهای وجود ندارد و دلیل آن این است که این توزیع بیشتر برای سازمانها و شرکتها استفاده میشود. در همچین حالتی، افرادی که به تازگی به این مجموعه پیوستهاند با مشکلات مختلفی روبرو خواهند شد. چندین انجمن مختلف در این حوزه وجود دارد اما همگی به صورت مستقل کار میکنند و تحت مدیریت خود سازمان نیستند.
تفاوت در چرخه انتشار Ubuntu و CentOS
یک نسخه جدید از اوبونتو تقریبا هر شش ماه یکبار منتشر میشود. این نسخه برای کاربران دسکتاپ طراحی شده و عملکرد طولانی مدتی ندارد. علاوه بر این، در هر پنج نسخه یکبار، پشتیانی طولانی مدت نیز منتشر میشود. همچنین یک قرارداد پشتیبانی وجود دارد که Canonical هر پنج سال یک بار ارائه میدهد.
با این حال CentOS به روز رسانیهای مکرر ندارد. این ویژگی با این واقعیت توجیه میشود که به روز رسانی و آزمایش نسخههای جدید CentOS زمان زیادی طول میکشد. بنابراین نسخههای جدید آنها با رعایت متدولوژی خود، پایدارتر و ایمنتر هستند.
تقریبا هر سه تا چهار سال یک نسخه جدید CentOS منتشر میشود. از آن جایی که این نسخهها به عنوان کلون در نظر گرفته میشوند، از برنامه انتشار RHEL پیروی میکنند. علاوه بر این، نسخه CentOS بلافاصله بعد از انتشار نسخه RHEL عرضه میشود. همه این نسخهها با پشتیبانی طولانی مدت در حدود 10 سال ارائه میشوند. همچنین بیشتر کنترل پنلها فقط از CentOS پشتیبانی میکنند.
تفاوت در عملکرد Ubuntu و CentOS
CentOS و Ubuntu هر دو برای میزبانی وب، وبسایتهای تجاری و سرورهای شرکتی مناسب هستند. با این حال CentOS به دلیل عملکرد عالی خود، مزایای بسیاری را ارائه میدهد. وقتی صحبت از مدیریت چند مشتری و کنترل پنل در هاستینگ به میان میآید، Ubuntu صلاحیت بیشتری دارد.
این در حالی است که CentOS یک توزیع رایگان است که پشتیبانی قوی RHEL را با هم ترکیب میکند. به این معنی که CentOS صرف نظر از شرایط، ممکن است به حفظ عملکرد پایدار اختصاص پیدا کند. به همین دلیل است که بسیاری از شرکتهای هاستینگ آن را ترجیح میدهند.
تفاوت در سهولت استفاده Ubuntu و CentOS
Ubuntu یکی از ساده ترین و کاربرپسندترین توزیعهای لینوکس موجود است. دلیل این سهولت در استفاده این است که تیم توسعه آن یعنی Canonical بیشتر روی قابلیت استفاده از آن تمرکز دارد. سرور اوبونتو دارای یک رابط کاربری گرافیکی است که میتواند بعدا نصب شود تا کنترل بیشتری در اختیار شما قرار دهد. علاوه بر این، میتوانید برنامههای دیگر را از طریق ترمینال اجرا کنید.
با این حال CentOS تعداد راهنماها و آموزشهای آنلاین کمی دارد که استفاده از آن را برای افراد تازهکار دشوار میکند. با وجود این، اکثر کاربران باتجربه لینوکس، CentOS را نسبت به توزیعهای دیگر انتخاب میکنند. همچنین اکثر وب سرورها روی CentOS اجرا میشوند.
کدام توزیع لینوکس را انتخاب کنیم؟ CentOS یا Ubuntu
هر دو توزیع لینوکس CentOS و Ubuntu به صورت منبع باز در اختیار کاربران قرار دارند و میتوان از هر یک به صورت کاملا رایگان استفاده کرد. از آنجا که هر کاربری میتواند بدون هیچ مشکلی توزیع مورد علاقه خود را انتخاب کرده و کار خود را پیش ببرید، بهتر است در این بین گزینه مناسبتری را با توجه به شرایط خودتان انتخاب کنید. با نگاه کردن به نیازها و ترجیحات خود، میتوانید سیستم کامپیوتری خود را با یکی از این دو توزیع لینوکس راه اندازی کنید.
پیشنهادی برای استفاده بهینهتر
معمولا زمانی که بحث CentOS و Ubuntu به میان میآید، دو دیدگاه کلی بیشتر از بقیه مورد استقبال هستند. برای انتخاب گزینه مناسبتر میتوانید به این مورد توجه کنید که آیا شما یک کاربر مبتدی هستید و یا اینکه یک کسب و کار را اداره کرده و میخواهید از یک توزیع لینوکس مرتبط استفاده کنید. در صورتی که یک کاربر تازه کار به حساب میآیید، اوبونتو گزینه بهتری برای شما خواهد بود. این توزیع جامعه بزرگتری داشته و یک بانک اطلاعاتی از آموزشهای رایگان دارد که میتوانید از آن استفاده کنید.
از طرف دیگر آپدیتهای بیشتری را در اختیار شما قرار میدهد و در صورتی که قبلا تجربه کار کردن با نسخه دسکتاپ این توزیع را داشته باشید، کار کردن با نسخه سمت سرور آن برای شما بسیار آسانتر خواهد بود و چیزی برای سورپرایز کردن شما ندارد. کاربرانی که با سنت او اس کار میکنند، در اولین تلاشهای خود با چالشهای بیشتری روبرو میشوند. از این رو انتخاب Ubuntu برای افراد مبتدی گزینه بسیار سادهتر و سریعتری خواهد بود.
CentOS برای چه کسانی بیشتر توصیه میشود؟
در صورتی که قصد دارید در کسب و کار خود از یک توزیع مناسب لینوکس استفاده کنید، سنت او اس گزینه مناسبتری برای شما خواهد بود. این توزیع به نسبت دیگر موارد، آپدیتهای کمتری ارائه میدهد و از این رو گزینه امنتر و پایدارتری است. وجود آپدیتهای بیشتر، مزایایی به همراه دارد، اما از آن جهت که با هر به روز رسانی جدید، باگها و مشکلات جدیدی نیز به وجود میآید، با کم بودن این آپدیتها، دیگر لازم نیست در معرض ریسک به روز رسانیهای جدید باشید و یا نسخه لینوکس خود را به مورد قبلی بازگردانید. یک نکته جالب در خصوص CentOS این است که این توزیع از پنل cPanel نیز پشتیبانی میکند.
جمعبندی
در این مقاله، ما به بررسی دو توزیع محبوب لینوکس، CentOS و Ubuntu، پرداختیم و نقاط قوت و ضعف هر کدام را مرور کردیم. از ویژگیهای پایداری و امنیت CentOS تا قابلیت انعطافپذیری و سادگی Ubuntu، هر کدام ویژگیهای منحصربهفردی دارند که بسته به نیاز شما میتوانند بهترین انتخاب باشند. اگر به دنبال پایداری بلندمدت و استفاده در محیطهای سازمانی هستید، CentOS با پشتیبانی قدرتمند خود میتواند انتخاب مناسبی باشد. از سوی دیگر، اگر نیاز به یک سیستم عامل با جامعه کاربری بزرگتر و قابلیتهای گستردهتر برای توسعه دارید، Ubuntu گزینهای است که انعطافپذیری بیشتری ارائه میدهد. در نهایت، انتخاب بین CentOS و Ubuntu به نیازهای خاص شما بستگی دارد و هدف ما در این مقاله این بود که با ارائه اطلاعات جامع به شما کمک کنیم تصمیم بهتری بگیرید. امیدواریم این مقاله توانسته باشد به سوالات شما پاسخ داده و مسیر انتخاب شما را روشنتر کند.